W styczniu 2020 r. nikt nie mógł przewidzieć, że świat ogarnie pandemia i że całe nasze życie dosłownie z dnia na dzień przejdzie do sieci. Co najważniejsze, wszyscy zdawali sobie sprawę, że bez względu na to, co dzieje się na świecie, nauka nie może się skończyć. Szkoły musiały się dostosować, przeprogramować i opanować nowe technologie tak szybko, jak to możliwe. Nauczyciele, rodzice i dzieci czuli się tak, jakby chwilowo znajdowali się w trybie testowym przyszłości. Projekty EdTech (technologie edukacyjne) otrzymały możliwość oceny sytuacji, przeanalizowania wszystkich danych i ulepszenia własnej pracy tak bardzo, jak to tylko możliwe. Proponujemy, abyśmy wykorzystali przykłady edukacji na odległość, które już się wydarzyły, aby zobaczyć, co mamy teraz i jak proces nauczania może się zmienić w przyszłości.
Kształcenie odbywałoby się na odległość
W 2020 roku szkoły w różnych częściach świata przeszły na nauczanie na odległość. I stało się jasne: w teorii wszystko brzmiało jasno i łatwo, ale w praktyce większość nie była na to gotowa.
Chiny były pierwszym i niekwestionowanym liderem w szybkim przechodzeniu na edukację online. W ciągu zaledwie kilku tygodni specjalistom udało się opracować i uruchomić największą platformę internetową do kształcenia na odległość. Pięćdziesiąt milionów studentów z różnych regionów kraju może korzystać z platformy bezpłatnie w tym samym czasie.
Dzisiejsze doświadczenia pokazują, że format edukacji online staje się integralną częścią klasycznej szkoły, podczas gdy całkowicie zdalna edukacja jest niemożliwa – kontakt na żywo jest nadal konieczny. Najprawdopodobniej w przyszłości proporcje między offline i online po prostu się zmienią: niektóre rzeczy będą bardziej efektywne do przeniesienia online – na przykład automatyzacja sprawdzania zadań domowych. Ogólnie rzecz biorąc, wszelka analityka jest lepiej zbierana online.
Pomimo faktu, że jesteśmy już prawie z powrotem do normalnego, znajomego życia, ten wyjątkowy przypadek ogólnoświatowego przejścia na kształcenie na odległość pokazał możliwości, które pomoże zapewnić uczniom, nauczycielom, szkołom i systemowi edukacji jako całości.
Gadżety pomogłyby w edukacji
Dzieci i nastolatki są już pod wieloma względami gotowe na edukację online. Od urodzenia obcują z gadżetami, potrafią pisać na klawiaturze, zanim nauczą się pisać, a także intuicyjnie dostosowują się do każdego urządzenia elektronicznego. Wykorzystanie znanych, a nawet ulubionych urządzeń pozwala uczniom jeszcze bardziej zaangażować się w proces nauki.
Obecnie coraz więcej uczniów i nauczycieli korzysta z systemów wideokonferencyjnych, elektronicznych platform edukacyjnych, książek, podręczników, poradników i innych różnych aplikacji pomagających w nauce.
Większość interaktywnych lekcji i kursów można łatwo zrealizować na smartfonie, tablecie. Gadżety stopniowo stają się nie “wrogiem” nauczyciela, odwracającym uwagę dziecka od lekcji, ale jego asystentem. Z pomocą gadżetów i interaktywnych zadań online, a nauczyciele urozmaicają lekcje, wizualizują informacje.
Edukacja będzie miała charakter interaktywny
Interaktywność w edukacji jest jedną z głównych gwarancji jej skuteczności. Zajęcia w szkole opierają się na ciągłej interakcji nauczyciela z uczniem, co pomaga utrzymać motywację ucznia. W interaktywnym formacie dialogu budowane są całe kursy szkoleniowe do nauki matematyki, języków, otaczającego nas świata, a nawet chemii i biologii.
W przypadku formatu na odległość, dużym wyzwaniem dla wszystkich produktów edukacyjnych online jest stworzenie skutecznej mechaniki zaangażowania w proces uczenia się i upewnienie się, że student nie traci zainteresowania. Oznacza to, że zadania online nie są zredukowane do automatycznych testów z odpowiedziami “tak” i “nie”, ale angażują dialog i interakcję pomiędzy systemem a studentem: wyjaśnienie nowego tematu, powtórzenie i utrwalenie materiału. Pomagają w tym interaktywne formaty nauczania i grywalizacja.
Mechanika gier lub tak zwana “gamifikacja” została już wdrożona w wielu dziedzinach, takich jak handel detaliczny, rekrutacja w firmach i oczywiście edukacja. Jest ona aktywnie wykorzystywana do szkoleń biznesowych, oceny efektywności, a nawet do tworzenia i przyjmowania wartości korporacyjnych. Obecnie taka mechanika jest aktywnie wdrażana do strategii edukacyjnych, w tym na największych uniwersytetach na świecie i w naszym kraju.
Edukacja od dawna ma, w pewnym sensie, elementy gry: dobre i złe oceny za wykonanie zadania są jak punkty w ukończeniu questu. A na koniec kolejnego roku szkolnego każdy ma “Level Up” – przejście na kolejny poziom trudności.
W projektach online gamifikacja jest przedstawiana w znacznie bardziej złożony sposób. Oryginalnie zbudowane programy, połączone np. z kryminałem o bohaterach, sprawiają, że proces uczenia się jest fascynujący – dzieci chcą regularnie wracać na zajęcia i uczyć się nowych rzeczy. Za wykonywanie zadań, osiąganie celów, podobnie jak w grze komputerowej, mogą zdobywać punkty, dodatkowe zachęty i odkrywać nowe poziomy.
W procesie uczenia się z wykorzystaniem gier, dzieci mogą wizualnie zobaczyć swoje postępy i umiejętności, które zdobyły. Wiedza teoretyczna, którą uczniowie zdobywają na lekcjach, może być natychmiast zastosowana, gdy wykonują wyzwania oparte na grze. To pomaga dzieciom spojrzeć na wiedzę i uczenie się w ogóle z zupełnie innej perspektywy.
Główną korzyścią płynącą z grywalizacji w nauczaniu online jest motywacja do nauki. Uczeń może zobaczyć i dokonać samooceny swoich postępów i osiągnięcia swoich celów. Pomaga to rozwijać takie cechy jak niezależność, odpowiedzialność i umiejętność podejmowania decyzji.
Edukacja byłaby intelektualna
Big data już dziś pozwala nam rozwiązywać najważniejsze zadania. Przykładowo, algorytmy uczenia maszynowego, na podstawie uzyskanych danych o sukcesach i porażkach ucznia, nauczyły się budować indywidualne trajektorie nauki przedmiotów szkolnych i nie tylko.
Sztuczna inteligencja może analizować, ile czasu dziecko spędza na lekcjach, ile poświęca na zadania domowe, gdzie najczęściej popełnia błędy, a także mierzyć jego rzeczywistą wiedzę. Na tej podstawie można dobrać uczniowi osobiste zadania w celu poprawy wyników i poszerzenia wiedzy. Oznacza to, że nauka online jest już indywidualnym podejściem do edukacji, do osobliwości i możliwości każdego dziecka.
Na indyjskiej platformie Byju, największym projekcie EdTech na świecie, zadania do nauki prezentowane są w formie animowanych karteczek i ekscytujących testów “na żywo”. Ponadto, każdy uczeń ma swoją własną trajektorię nauki, która wyświetla ścieżkę, jaką przebył i czas, jaki spędził nad zadaniami.
Wiele projektów EdTech ma na celu pomóc nie tylko uczniom, ale również nauczycielom: przesunąć czas z rutyny na kreatywne zadania i indywidualne podejście. Nauczyciele mają do dyspozycji automatyczne sprawdzanie zadań, a także stałą obserwację i analizę postępów i sukcesów każdego ucznia. Brytyjski Project Century, na przykład, ma za zadanie informować nauczyciela o postępach każdego ucznia i dawać zalecenia do dalszej pracy.
Eksperci twierdzą, że w bardzo niedalekiej przyszłości indywidualizacja oparta na danych będzie gotowa pójść o krok dalej. Systemy nauczą się wybierać i rekomendować kursy, zadania, a nawet różne metody nauczania w oparciu o coś więcej niż tylko to, jak uczeń radzi sobie z programem nauczania. Być może zalecenia dotyczące nauki każdego ucznia będą oparte na jego zainteresowaniach, ulubionych sportach, grach komputerowych, minionych lub nadchodzących wycieczkach i podróżach oraz umiejętnościach społecznych. Przykładowo, brytyjski projekt ClassCharts już teraz sugeruje optymalny plan usadzenia uczniów w klasie, kierując się analizą uzyskanych danych. Sztuczna inteligencja analizuje zdolności i osiągnięcia uczniów, ich wpływ na siebie i wzajemne interakcje, szuka optymalnych schematów pracy w parach i grupach.
Wniosek
Podsumowując, chciałabym powiedzieć, że miniony rok pokazał, że edukacja jest tą sferą, która w pierwszej kolejności dostosowuje się do zmian zachodzących w świecie. Można więc śmiało powiedzieć, że obecna sytuacja niewątpliwie doprowadzi do zmian w zachowaniach i przyzwyczajeniach zarówno uczniów, jak i nauczycieli oraz do ewolucji systemu edukacyjnego na całym świecie.
